İntihal Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri tarafından hazırlanan tezler belli kurallara tabii tutulmuştur. Bu kurallardan en önemlisi; yazılan tezlerde intihal yapmamaktır. İntihal kavramı kısaca akademik hırsızlık anlamına gelmektedir. Başka bir kişiye ait olan yazılmış düşüncelerin hiçbir kaynak gösterilmeden alınıp kullanılmasına intihal denilmektedir. Bu sebeple öğrenciler tez yazarken intihal yapmamaya özellikle dikkat etmelidir. İntihal hakkında bilmeniz gerekenler arasında en önemli unsur intihal yapmanın bir suç olduğu ve yapıldığı takdirde belli cezai yaptırımları bulunduğudur. Ders notunun düşürülmesi, okuldan uzaklaştırma ve sicile işlenmesi durumunda akademik kariyerinizin kirlenmesi gibi cezai yaptırımları bulunan intihal, Türkiye’deki bütün üniversitelerde akademik bir suç olarak kabul edilmektedir.

İntihal Yapmak Suç Mudur?

Akademisyenler ve öğrenciler tarafından hazırlanan tez ve makaleler büyük emekler ve çalışmaların sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple hazır makale ve tezlerden edinilen bilgilerin kaynak gösterilmeden kişinin kendisininmiş gibi kullanılması akademik bir hırsızlıktır. Aşırma olarak da adlandırılan intihal üniversitelerin bünyesinde yer alan kurallar çerçevesinde de suç olarak kabul edilir ve intihalin tespiti halinde cezalandırma işlemine gidilir. Günümüzde turnitin gibi intihal tespit programları aracılığıyla alınabilen intihal raporu ile intihal tespiti çok kolaylaşmıştır. İntihal hakkında bilmeniz gerekenler listesi hazırlanacak olursa listenin en başında intihal yapmanın cezai yaptırımları olduğu gelmelidir.

Üniversite bünyeleri dışında intihalin hukuk önündeki karşılığı ise Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda yer almaktadır. Bu kanun gereği; kaynağı gösterilmeden bir bilginin alınıp kullanılması suçtur ve intihal yapan kişi adli para cezası ile cezalandırılabileceği gibi altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına da mahkûm edilebilir. Bütün bu yaptırımlar göz önünde bulundurulduğunda intihal yapmanın hem maddi hem manevi zararları bulunmaktadır. Bu sebeple akademik kariyer planlaması yapan öğrencilerin ve akademisyenlik görevini sürdüren kişilerin yazdığı tez ve makalelerde kaynak ve referans gösterme kurallarına uyması oldukça önem arz etmektedir.

İntihal Yapmamak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

İntihal hakkında bilmeniz gerekenler konusunda bir diğer önemli husus kaynakça ve referans gösterme kurallarıdır. Tez, makale ve proje yazımlarında gereken okumaları yaptıktan sonra eğer bir eserdeki cümleyi kendi yazınıza birebir geçirmek istiyorsanız kesinlikle tırnak içerisinde yazmalısınız. Tırnak içinde yazılmayan ve kaynağı gösterilmeyen alıntı bilgiler intihale sebep olacaktır. Eğer tezinizde veya makalenizde sözlü veya yazılı fark etmeksizin başkasının düşüncesine yer verecekseniz cümleyi değiştirerek yazsanız bile referans vermek ve kaynakçanıza o eseri ve yazarı eklemek zorundasınız aksi takdirde intihal yapmış olursunuz.

Yalnızca üniversite öğrencileri tarafından hazırlanan tezlerde değil, akademide görev yapan herkesin yazdığı makalelerinde, tezlerinde ve projelerinde intihal yapmamaya dikkat etmesi gerekmektedir. Yazılan tez veya makalede gerekli kurallara uyulduğu takdirde intihal seviyesi yüksek çıkmayacağından, korkulacak bir durum söz konusu olmayacaktır. İntihal hakkında bilmeniz gerekenler arasında bulunan bir diğer konu ise farkında olmadan intihal yapmaktır. Çoğunlukla öğrencilerin karşılaştığı problemlerden biri olan kasıtsız intihal de suç sayıldığından belli yaptırımları olmaktadır. Bu tarz bilinçsiz yapılan intihallerin önüne geçebilmek için oldukça dikkatli olunmalı ve düşüncesinden esinlenerek ve kelimelerini değiştirerek ifade ettiğiniz her düşünceyi ve eseri kaynakçanıza eklemelisiniz.

Lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri tarafından hazırlanan tezlerde genellikle belli bir intihal oranı belirlenmektedir. Bu oran çoğu zaman %20 olduğu gibi üniversiteye göre farklılık gösterebilmektedir. Tırnak içerisinde gösterilen alıntılar da bu yüzdeyi dolduracağından yapılan birebir alıntıların miktarına dikkat edilmelidir. Danışman hocanızın veya üniversitenizin belirlediği intihal oranını göz önünde bulundurarak tez yazım işleminizi gerçekleştirmelisiniz. Kaynakça ve referans gösterme işlemleri doğru yapıldığı takdirde intihal oranı da oldukça düşük olacaktır.